Friday, February 25, 2022

Ringkang Kangenan

                                             Ringkang Kangenan 

                                                                                    (Godi Suwarna)


Ringkang anjeun kumalayang, Trijata!

di dieu, di lamping para dèwata nu ngumpak ka jamantara

kapan anjeun kumolèbat sakedapan lebah arakan sasajèn 

nyuhun janur pangempurna, luminjing dipirigendin

ngereles lebah simpangan antara pura jeung jungkrang

kebat ketak nurut - nurut tapak anjeun nu marakbak 

ti lawang sakètèng beurang horèng manjang ka basisir 


terus ngambung ringkang anjeun, Trijata !

sapanjang undakan pura, tina kelun kana kelun haseup dupa 

Sèsèlèkè  ' na sesela patung dèwa nu maridang di sampingringsing

lebah dieu, ukur kembang nu kasampak marangkak dina sasajèn 

Seungitna sahiliwiran  mèmèh tangkay dihuru waktu 

"Trijata, asih urang mugia langgeng dumalingdin

mangka lana nyambuang di balè agung!"


mudun ka lèlengkob liwung, Trijata !

kumareumbing kana umbul - umbul kuning

nèng anjeun sugan nganti lebah lawanguha karang

meureun keur anteng menekung namperkeun dalingding angin 

sabada basisir putih gumarabyag kalèntab hègak srangèngè

lebah dieu, kalah tepung jeung lambak nu keru jumegur 

nu gumuruh mapatkeun mangpirang mantra


Horèng anjeun hanjat ka jojontor karang, Trijata !

nincak umpakan cahaya, nanjak ka hiji pura gumiwan

ieu lèngkah tuluy kandeg, Lètah garing balas ngagentraan anjeun 

nu kasawang henang - hening di mumunggang pamujaan 

riab rambut jadi layung ngahibaran runggunuk kayon karamat 

"trijata, najan anjeun rèk nyepèn ratusan windu

ieu ringkang moal anggang ti basisir !"

                                                                                                        (Tanah Lot)

Thursday, February 24, 2022

Gandrung Panunjung Karya Godi Suwarna

                                         Gandrung  Panunjung

                                                                            (Godi Suwarna)


Asih kuring ka salira, Jungjunan !

Langkung ngempur batan gulubur purnama 

Nalika wengi harita ngahibaran basisir di palih wèran 

Waktos urang sasarengan ngagalindengkeun ungkara ombak 

sagara teras marakbak ngagenclang - genclangkeun bagang

sèwu parahu pamayang gumiwang di laut wening

nu mariang dijurung gending kaludeung


Anging asihing salira, jungjunan !

Karaos teu wèleh rintih sapertos harèwos angin 

Humariring ngagupaykeun mangpirang pucuk katapang

Pan salira nu tos ngagelar basisir janten tetelar pamedar tresna 

Waktos geugeut tambih meueut, katawis laut kareueut 

murubmubyar guliwengan leuweung ganggeng

Pangreureuhan warna - warni lauk lampar

 

kahèman salira pisan, jungjunan !

nu parantos ngahiruphuripkeun sagara

Ringkang pamayang teu wèlèh manjang ti usum ka usum 

da salira nu ngarèka satangkarak laut kidul janten karajaan lauk 

nu ngantengkeun pareng ti taman karang ka sèdong sigrong

ti lambak ka bubulakna, ti basisir ka lemburna

pangharepan baranang sabanjarkarang


Mugia langgeng asih urang, jungjunan !

saban wanci sasarengan ngaheuyeuk nagri jaladri

ngageburkeun balèbatna, ngahurung - hurungkeun layung 

ngawurkeun roncè sulintang satengahing impènan para pamayang

nu jalengkar lapat -lapat ngalah laut tug dugi ka sukulangit 

Asih urang bakal mangkak di sagara, di basisir 

dumalingding nyambuang ka alakpaul


                                                                                        (Pangandaran)


Rumpaka Gandrung karya Godi Suwarna

                                         Rumpaka Gandrung

                                                                              (Godi Suwarna)


Peuting ieu anjeun mah di mana teuing

Sanggeus tungtung gebur layung jadi genclang lampu kafè

Peuting nu kapireng jempling sareureuh tabeuh gamelan 

di dieu, kapan gelas jeung anggurna baris ngalalantis kangen 

Basa lilin pulas kayas tinggarenyas midangkeun sèwu katineung

Patung dèwa ukur mencrong kana botol nu moncorong

di ditu, 'na mèja nu panghieumna, sapasang rumaja pèrang

Keur olèng ngambèng katresnan, ngabebela ka basisir 

Birahina gumuruh ngaduruk ombak 


peuting ieu anjeun mah ka mana teuing

padahal anginna rintih humariring nebak ti pura gumiwang 

Nyanding dupa dumalingding ka rohang kafè nu beuki agrèng

Patung dèwa milu ngungun barang mireng ngaran anjeun 

di galindengkeun dina rarancang sajak nu tingkalayang 

diapungkeun ku pucuk umbul - umbul nu ngabaris 

'na jejempling jalan peuting, jalan sorangeun 

Palangsiang ngan jalan sosoranganeun 

da geuning anjeun ngahiang 


Peuting ieu anjeun mah duka ka mana 

basa gelas nu pamungkas geus jadi sajak nu gumarabyag 

ngalèntab angin sagara, basa musik mimiti ngahuru jantung

Ngagolakkeun eusi hulu nu didedet ku warnaning panineungan 

Patung dèwa nu dikeput haseup dupa jeung halimun

Kapireng bet humarurung, boa pada nyidem liwung

dikemu ratusan windu, sanggeus anjeun kari petit 

nu nyiriwik 'na ruruhit ungkara rumpaka lagu 

nyeuit tatu tapak waktu nyacah kalbu 


peuting ieu anjeun mah boa di mana 

barang mangpirang kasono ngan wasa digorowokkeun 

ti rohangan ka basisir, kalah awor jeung sèah laut marudah

laun - laun ieu raga karasa ngabela- bela ngarèrab lalangit hangit 

rumanggleung ringkang lanjung di rohang nu beuki sahèng 

Patung dèwa kumalayang ngagugudag ka pucuk munara pura 

Kawas asih nu keur hurung sakedapan tuluy bencar nyilalatu 

bakal rabeng panineungan lebah gedur pangabènan

isukan ukur kasampak satumpuk ruruhak sajak 

Wednesday, February 23, 2022

Sajak Lawang Peuting karya Godi Suwarna

                                                             Sajak Lawang peuting

                                                                                ( Godi Suwarna)


Trijata, cuang lawungkeun paneuteup 

Ka lawangsaketeng peuting nu katembong nyangkeredon

Sanggeus mipit gurat - gurit lambaran layung panungtun

Rek  labas maratkeun ketak, tuluy nyusud kingkilaban

Nu kasawang tingbarasat lir suar panuduh lampah 

Trijata, cuang miang ngitungunung

Da geuning lempagan waktu terus ngabeledig ringkan


Ti dayeuh nyedek ka kampung, milang reuma meunang lewang

Kari mereketkeun geugeut, nyingraykeun sewu rurungsing

Humariring mapag peteng sapanajang liliwung peuting

Trijata, cuang narabas halimun 

Nu ngadingding mindingan lungkawing jungkrang

Metik genclang cika - cika satengahing hiuk wanci niruk mangklèng

Sugan bulan rek kasampeur ngempur di mumunggang jempling

Ngagulubur ngahibaran jalan panjang ka sagara


                                                                                                                ( Pameungpeuk, 07)

Di sapanjang Jalan Sajak Karya Godi Suwarna

                                 Di sapanjang  Jalan Sajak 

                                                                (Godi Suwarna)


Cijapati kapiati, ngancik 'na acining wanci 

sanggeus nilar kelun kota nu dihuru matapoè

Cunduk ka liliuh langit, ka lèngkob lemah ngèmplohna 

Saampar gambar kakelar digelar satatungtung teuteup 

Di sapanjang jalan angin ngahiliwir nepis wiring

Lapat-lapat, Marakbak lembur di lebak 

Bet kasawang keur anteng namperkeun jempling

Sabada gumuruh dayeuh dibendung tambakan gunung 

Ukur Suling nu kapireng mirig kalbu humariring

Di sapanjang jalan mèga kumalayang muru layung 

Nanging anjeun geuning suwung di lulurung

Teu katèmbong kumolèbat mapag kangen di tanjakan

Ngan gupay pucuk halimun ti kampung tungtung pudunan 

Nu kapireng ngajak reureuh satengahing lalampahan 

Di sapanjang jalan sarè muru sisimpèning peuting


Meureun anjeun geus ngampih ka lembur bungur 

Terus ngempur kahieuman handeuleum leuweung katineung 

Barang ringkang kalah nyorang gelebug aweuhan mangsa 

Ukur bisa sumorèang ka lamping nu geus kalarung

Di sapanjang jalan layung muru gebur bulan kayas 


                                                                                                            (Cijapati, 07)

Tuesday, February 22, 2022

Sajak Satengahing Ringkang karya Godi Suwarna

                            Sajak Satengahing Ringkang

                                                                (Godi Suwarna)


Hariring angin rumangsan

Kalandeuhkeun, nebak rènghap saamparan pucuk entèh 

Ngahiliwir  ka talaga nu kasawang kapulas lèlènglang langit 

Lebah dinya kulit cai tingborèlak ngariak - riakeun wanci

Bet kaambung dumalingding seungit jempling

Sungkeman lemah kahèman 

Nyambuang ti lamping wening nu katèmbong semu ngènclong

Aya kalbu langkung langgong tibatan kelewungunun

Langkung hurung manan talaga nu keur gumiwan


Lalaunan ngajaulkeun lamunan ka alakpaul 

But- bat jalan panineungan 

Ngagurat hèhejo kebon nu nungtung di suku gunung

Kelun haseup ti rarambu leuweung pineus lain tangara balai

Ngan ukur gebur kakangen ngagupay Mèga kasumba

Nu ngalayang ka jabaning langit bungur kapireng kawih kamelang

Moalboa riring mojang pasisian nu keur migandrung sarakan

Ngayunambing lamping rungsing di lèntab lètah srangèngè

Talaga beuki gumenclang dina pepeteng jajantung

Mèmèh lunta muru lembur pangsingkurna


                                                                                                (Cileunca, 07)








Monday, February 21, 2022

Sajak ti Jalan Ka mana ( Godi Suwarna)

 Sajak ti jalan ka mana 

                                                                (Godi Suwarna)


Ngèmploh pucuk - pucuk entèh

Mulas lèngkob jeung lamping nu keur gumiwang

Sapanjang Jalan rumangsang muru hibar gebur beurang

Hawar - hawar, kahariwang dilaungkeun kawih leuweung

sabot mipir jegir pasir jeung kaketir nangtang ringkang 

lalaunan angin rintih ngusapan lengkah guligah 


luak lèok ngitung tikungan 

kalah kèrok balas nyawang pulas hatè jeung langitna 

Balitungan antara was - was mun nyorang lelewang jungkrang 

Jeung panggupay ti palebah mumunggang gunung panungtung

Padungdengan sabot mèga Katèmbong beuki meuleukmeuk 

Samar - samar nyidem hujan jeung guludug

Beuki jauh nyusud waktu 


Bet kasarung satengahing kahayang nu pasulabreng

Antara ngajuringkang ka landeuhkeun, ka sisi talaga wening

Atawa rèk terus nyusud jangjang julang kumalayang nilar sayang

Humandeuar ti  tetelar ka tetelar nu horèng teu matak kelar

kalah awor jeung geuneuk kelun halimun 

Ngalulungsar di totowang


Mèpèndè rurungsing jantung nu gumuruh silantangan 

Sanggeus lawas ngoprak mangsa ngasruk tegal alimusa 

Beuki surti yèn mumunggang panganggeusan ngancik dina sanubari 

Ngan kari ngaragap diri nu mindeng ngaberung mangprung

kari naker ieu ketak samèmèh bèakeun hègak 


                                                               (Pangalèngan,07)


Friday, February 18, 2022

Negeriku Karya Gus Muh

                                                Negeriku 

                                                                                        (Gus Muh)


Mana ada negri sesubur Negeriku 

Sawahnya tak hanya menumbuhkan padi, tebu dan jagung tapi 

juga pabrik, tempat rekreasi dan gedun g

Prabot - prabot orang kaya di dunia dan burung - burung indah 

piaran mereka berasal dari hutanku Ikan - ikan pilihan yan

mereka santap bermula dari lautku 

Emas dan perak, perhiasan mereka digali dari tambangku 

Air bersih yang mereka minum bersumber dari keringatku 


Mana ada negri sekaya negeriku 

Majikan - majikan bangsaku memiliki buruh  - buruh mancanegara 

Brangkas  - brangkas Bank ternama dimana - mana menyimpan harta - hartaku 

Negriku menumbuhkan konglomera dan mengikis habis kaum melarat 

Rata -rata pemimpin negriku dan handi tolannya terkaya di dunia 

Mana ada Negri semakmur negeriku 

Penganggur - Penganggur di beri perumahan, gaji dan pensiunan setiap bulan 

Rakyat - rakyat kecil menyumbang negara tanpa imbalan 

Rampok - rampok diberi rekomendasi, dengan kop sakti instansi 

Maling - maling di beri konsensi 

Tikus dan kucing dengan asik berkorupsi


AKU Karya Chairil Anwar

                                                     AKU 

                                                                            (Chairil Anwar )


Kalau sampai waktuku 

Kumau tak seorang kan merayu 

Tidak juga kau 


Tak perlu sedu sedan itu 


Aku ini binatang jalan

Dari kumpulan terbuan


Biar peluru menembus kulitku

Aku tetap meradang menerjan


Luka dan bisa kubawa berlari 

Berlari 

Hingga hilang pedih peri 


Dan aku akan lebih tidak perduli 

Aku mau hidup seribu tahun lagi 


                                                                                                    Maret 1943

Sajak Matahari Karya W.S Rendra

                                              Sajak Matahari 

                                                                                 (W.S Rendra)


Matahari bangkit dari sanubariku.

Menyentuh permukaan samodra raya. 

Matahari keluar dari mulutku, 

menjadi pelangi di cakrawala.


Wajahmu keluar dari jidatku 

wahai kamu, wanita miskin !

Kakimu  terbenam di dalam lumpur.

kamu harapkan beras seperempat gantang ,

dan di tengah sawah tuan tanah menanammu !


Satu juta lelaki gundul 

keluar dari hutan belantara, 

tubuh mereka terbalut lumpur 

dan kepala mereka berkilatan 

memantulkan cahaya matahari.

mata mereka menyala 

tubuh mereka menjadi bara 

dan mereka membakar dunia. 


matahari adalah cakra jingga 

yang dilepas tangan Sang Krishna.

ia menjadi rahmat dan kutukanmu,

ya , Umat manusia !


                                                                                                                                    Yogya, 5 Maret 1976

Thursday, February 17, 2022

Jeritan Negri

                                        Jeritan Negri 

                                                                      (Asep Yusup Suryaman) 


Kami dilahirkan 

di negara indonesia tercinta

kami dibesarkan 

di negeri subur nan makmur

tetapi hidup ku kini penuh dengan kelaparan dan kemiskinan 


Wahai para petinggi Negeri 

dengarlah jeritan rakyat - rakyat mu ini 

jeritan dengan penuh berbagai pertanyaan dan tangisan 


Wahai para petinggi Negeri 

kau hidup hanya untuk diri sendiri 

tanpa memikirkan nasib rakyat - rakyat mu kini 

hak - hak rakyatmu engkau selip kan 

dari recehan hingga miliaran 

demi memuaskan perut buncit yang kau banggakan 


Wahai pata petinggi negeri 

lihatlah apa yang sudah terjadi kini 

tengoklah mereka yang butuh makan dan perlindungan 

jangan pernah kau samakan mereka dengan hewan 

yang bisa mati dengan perlahan akibat kelaparan 


segeralah kau merenung wahai petinggi negeri 

rakyat mu sekarang telah menggugat 

akibat sifat rakusmu yang tak pernah puas


dengarlah suara teriakan ini 

sebelum kau mati membawa dosa negeri 


                                                                                                                                                   Juli 2014

IBU

                                                 Ibu 

                                                                    (Teti Gumiati)


Ketika Jarak tak lagi menyatukan kita

wajah teduhmu 

hanya kupandang dalam pigura

yang terpajang di ruang - ruang kenangan 


kilasan kisah melaju

pusaran waktu berpacu 

wajah teduhmu 

tetap membalut rindu anak - anakmu 


Ibu ....

Sosokmu telaga bagi jiwa yangersang

sepoi angin bagi jiwa yang lelah 

mata air bagi jiwa yang kering

pada kekuatan hati dan cintamu anak - anakmu bersandar!


 Ya Rabb....

Limpahkanlah rahmat dan keselamatan bagi jiwanya yang mulia 

karuniakanlah kebahagiaan di sepanjang nafas hidupnya


Sikuraja, April 2012

Y Dalam Percakapan

                                     Y Dalam Percakapan 

                                                                             ( X. Yus S.)


Seperti yang pernah dibicarakan pada gundah 

Hujanpun membentuk lengkungan emas 

Jeruji hampa melingkar pada dinding hitam 

Matahari hanya tertawa saja


Seperti yang pernah dibicarakan pada bimban

gelombang laut menari kejaran cemas

Cakar malang menapak tinggalkan ngilu

Angin hanya mengepal geram

 

Seperti yang pernah dibicarakan pada marah 

Batu karang bulatkan rindu jadi senyum 

tiang merah menancap murka

Kaki dan tangan hanya jadi boneka 


Mungkin 

Mungkin 

Mungkin 

Hanya percakapan mabuk saja


SR.2005

Mencari Jalan Pulang

                                    Mencari Jalan Pulang 

                                                                                   (Wida Waridah )


Akulah petualang yang kehilangan jalan Pulan

lupa membaca peta. tak lagi tahu arah. utara dan selatan 

menjadi misteri. ribuan surau telah kusinggahi sebagai rumah abadi, 

sungai - sungai telah kususuri

sebagai isyarat lelah masih bermukim

rimba - rimba telah kujejaki, mencari harum bunga 

kicauan burung, gemerisik daun dan isyarat tuhan 

yang tak pernah berhasil kubaca 


Akulah petualang. Lupa air susu ibu, tak lagi ingat 

tepuk bangga bapak, rengek cengeng adik perempuan 


hari - hariku menjelma perjalanan panjang

tak pernah berakhir. persimpangan telah dilewati 

satu demi satu, tapi tak ada petunjuk menuju rumahmu


Ibu, air mata rindu telah kering lagi 

tapi jalan pulang belum juga nampak


                                                                                                                                    2002

Aku Ingin Menjadi Batu di Dasar Kali

             Aku Ingin Menjadi Batu di Dasar Kali 

                                                                                  (Kriapur)


Aku ingin menjadi batu di dasar kali 

Bebas dari pukulan Angin dan keruntuhan 

Sementara biar orang - orang bersibuk diri

Dalam desau rumput atau pohonan


Jangan aku memandang keluasan langit tiada tara

Seperti padang - Padang tengah 

Atau gunung - gunung menjulang

Tapi aku ingin menjadi sekedar bagian 

Dari kediaman 


Aku sudah tak tahan lagi melihat burung - burung pindahan 

Yang kau bunuh dengan keangkuhanmu - yang mati terkapar

Di sangkar - sangkar pedih waktu 

O, aku ingin jadi batu di dasar kali 

Menanti datang saat abadi


Solo, 1981

Jalan Menuju Rumahmu

                                                    Jalan Menuju Rumahmu

                                                                (Acep Zamzam Noor)


Jalan menuju rumahmu kian memanjang

Udara berkabut dan dingin subuh 

Membungkus perbukitan. Aku Menggelepar

Di tengah salak anjing dan ringkik kuda:

Engkau di mana ? Angin Mengupas lembar - lembar

Kulitku dan terbongkarlah kesepian dari tulang - tulan

Rusukku. Bulan semakin samar dan gemetar


Aku Menyusuri pantai, menghitung lokan dan bicara

Pada batu karang. Jalan menuju rumahmu kian lengang

Udara semakin tiris dan langit menaburkan serbuk 

gerimis. Aku pun mengalun bersama gelomban

Meliuk mengikuti topan dan jumpalitan

Bagai ikan. Tapi Matamu, Kian tak tergambarkan 


Kulit - kulit kayu, daun - daun lontar, kertas - kertas tak lagi 

Menuliskan igauanku. Semuanya beterbangan dan hangus 

Seperti putaran waktu. Kini tak ada lagi sisa 

Tak ada lagi yang tinggal pada pasir dan kelopakku 

Runcing dan pucat. Kembali aku bergulingan 

Bagai cacing. Bersujud lama sekali


Engkau siapa ? sebab telah kutatah nisan yang indah 

Telah kutulis sajak - sajak paling sunyi


1986

Dingley Bunga Galuh

Dingley Bunga Galuh

(Ikmalani Santoso)



Kau,kau dan kau

Negri ini tak akan lupa 

Goresan emas abdi pertiwi 

Yang terukir di atas prasasti 

Hanya saja kau


Penghuni itu buta dan tuli 

Meski torehan tinta hitam

Suara gema memekik langit 

Tegaknya plang-plang mata angin

Kota besar tetap tertutup kabut kelam

Dingleyku tersirat dalam sejarah 


Kelok-kelok jalan kerikil 

Jeruji-jeruji usang 

Senapan,senjata ,dinding kokoh kulit putih

Semua hanyut ditelan gelora juang 

Bersama tumpah darah 

Kini aku,titisan putra bangsa 



(Alun-alun ciamis 2015)


Sajak Cikaracak

  Sajak Cikaracak Godi Suwarna   Sakeclak, sakeclak Cikaracak lalaunan ninggang tarang Laun-laun kalangkang peuray ngalakay Suma...